Ruina Erkenberta

Śladami Erkenberta

Ruina Erkenberta jest pozostałością kolegiaty św. Magdy Magdaleny we Frankenthalu (Palatynat), a swoją nazwę zawdzięcza fundatorowi. Znajduje się ona w centrum miasta, między katolickim kościołem św. Trójcy na zachodzie a protestanckim kościołem Dwunastu Apostołów na wschodzie. Od południa i południowego zachodu graniczy ze skwerem Willy Brandta i ratuszem. Oryginalny budynek pochodzi z okresu romańskiego i jest najstarszym zabytkiem w mieście, o długiej i frapującej historii. Pochodzący z Wormacji Erkenbert, nazywany również Eckenbertem, był prezbiterem tamtejszego biskupa. W 1119 roku założył we Frankenthalu klasztor augustianów-kanoników wraz ze szpitalem, do którego nieco później dołączono skryptorium.

Nieskończona jeszcze kolegiata została w roku 1125 konsekrowana przez biskupa Burkharda II. W 1163 roku papież Wiktor IV potwierdził przywilej honorowy kolegiaty. W wyniku pożaru w kwietniu 1171 roku duża jej część została zniszczona. Kolegiata została ponownie odbudowana i ponownie konsekrowana przez biskupa Konrada I. Ok. 1200 roku rozpoczęto budowę podwyższenia (ściany przegradzającej chór i nawę środkową w kościele), które zachowało się do dzisiaj.

Szczyt rozkwitu i znaczenia klasztor przeżywał w XIV wieku, kiedy był właścicielem posiadłości ziemskich, szkoły, szpitala, biblioteki i skryptorium, gdzie tworzono wspaniałe rękopisy. Wtedy właśnie wykonano sklepienie i powstała nawa środkowa z gotyckimi oknami.

Rządy surowego kalwinisty, elektora Fryderyka III, oznaczały koniec klasztoru augustianów-kanoników (kasata klasztoru żeńskiego nastąpiła już w latach 1431-1437) i początek świeckiej gminy Frankenthal. Klasztor w następstwie reformacji został w 1562 roku skasowany i stał się schronieniem dla flamandzkich i walońskich uchodźców, ofiar walk religijnych i niepodległościowych XVI wieku. To miejsce stanowiło zalążek dzisiejszego Frankenthalu.

Z  kolegiaty, spalonej podczas palatynackiej wojny sukcesyjnej (1689), odbudowano zaledwie chór, który został w roku 1820 rozebrany aż do podwyższenia. Musiał on ustąpić miejsca budowanemu nowemu, dużemu parafialnemu kościołowi protestanckiemu. Wieża boczna chóru została przyłączona do nowego kościoła. Pozostałości klasztoru zostały wykorzystane w połowie XVIII wieku jako materiał przy budowie ratusza. 

Pozostałe mury obwodowe nawy posłużyły w latach 1912 – 1914 Heinrichowi Henesowi, architektowi ze Stuttgartu, do budowy muzeum historii miasta, muzeum Erkenberta i sali ratuszowej. Po ponownym pożarze podczas II wojny światowej szczątki budowli zostały w większości usunięte.

Dziś w ruinach odbywają się imprezy kulturalne takie, jak: kino plenerowe, przedstawienia muzyczne, teatralne i inne. Imię fundatora zaś przetrwało w popularnej nazwie Ruina Erkenberta.